Άτυπο εμπάργκο όπλων στην Άγκυρα από ΗΠΑ και Ισραήλ;

Η Τουρκία επανεξετάζει σοβαρά τις συμφωνίες που έχει υπογράψει με τις ΗΠΑ, καθώς και τη συμμετοχή της σε μια διεθνή κοινοπραξία για την προμήθεια νέων μαχητικών αεροσκαφών τελευταίας γενιάς, λόγω του αυξανόμενου κόστους και των επίμονων προβλημάτων που προέρχονται από την αμερικανική πλευρά.

Η Τουρκία αναζητεί τώρα νέους τρόπους για να παρακάμψει τις δυσκολίες στην προμήθεια των αεροσκαφών F-16, μια από κοινού παραγωγή με τις ΗΠΑ από το 1987, λόγω της καθυστέρησης της παράδοσης από τις αμερικανικές αρχές ορισμένων από τα μέρη και τα εξαρτήματα του αεροσκάφους.

Υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες για το κατά πόσον το σχέδιο της Τουρκίας για να αγοράσει 100 μαχητικά αεροσκάφη F-35 θα υλοποιηθεί ποτέ, καθώς η χώρα σκέφτεται να αποσυρθεί από την κοινοπραξία, μετά την αύξηση των εξόδων για το πρόγραμμα.

Με περίπου 240 F-16, η Τουρκία έχει τον τρίτο μεγαλύτερο στόλο από αυτά τα μαχητικά αεροσκάφη, μετά τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Η Τουρκία επέλεξε το F-16 για χρήση με την πολεμική αεροπορία της στις αρχές της δεκαετίας του 1980, και η τουρκική TAI ιδρύθηκε αμέσως μετά την απόφαση. Μεταξύ του 1987 και του 1995, η TAI συναρμολόγησε 152 αεροπλάνα κατά την πρώτη φάση της απόκτησης του F-16. Η δεύτερη φάση έλαβε χώρα μεταξύ των ετών 1995 και 1999, με 80 αεροπλάνα να έχουν συναρμολογηθεί. Η Τουρκία έλαβε και μια παραγγελία για την Αίγυπτο, συναρμολογόντας 46 αεροπλάνα για αυτούς.

Πρόσφατα η TAI αναβάθμισε το πρώτο από τα 17 αεροπλάνα για την πολεμική αεροπορία της Ιορδανίας στο πλαίσιο ενός προγράμματος εκσυγχρονισμού. Αρκετά αεροπλάνα που έχουν επίσης συναρμολογηθεί στην Τουρκία έχουν επίσης αποσταλεί στο Πακιστάν.

Συνολικά η TAI έχει συναρμολογήσει 278 F-16 από τότε που άρχισε τις εργασίες του πρώτου το 1987. Κατά τη διάρκεια της παραγωγής, 29 αεροπλάνα κατασκευάστηκαν «χωρίς λάθη» και τρία από αυτά θεωρήθηκαν «τέλεια». Μόνο εννέα F-16, από ένα σύνολο 4.000 μαχητικών αεροσκαφών στον κόσμο, φέρουν τον τίτλος της  «τέλειας κατασκευής».

Η Τουρκία σταμάτησε την παραγωγή του F-16 το 2000, αλλά αυτά τα μαχητικά αεροσκάφη εξακολουθούν να παραμένουν η ραχοκοκαλιά των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων.

Τεταμένες σχέσεις

Δεδομένου ότι η συμφωνία μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας έληξε το 2000, η Τουρκία συνέχισε να συνεργάζεται με το Ισραήλ για τον εκσυγχρονισμό των F-16. Η Τουρκία έχει επιχειρήσει να αντισταθμίσει διάφορα λάθη που συνέβησαν κατά τις εργασίες με τις ΗΠΑ, μέσω διαφόρων συμφωνιών με το Ισραήλ. Το θεμελιώδες πρόβλημα ήταν ότι οι ΗΠΑ απαίτησαν τα μαχητικά που είχαν συναρμολογηθεί στην ΤΑΙ  να δοκιμαστούν στις ΗΠΑ πριν από την τελική παράδοση στην Τουρκική Πολεμική Αεροπορία.

Οι ΗΠΑ είχαν επίσης αρνηθεί να δώσουν τους κωδικούς για το λογισμικό του F-16.

Ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος του τουρκικού υπουργείου Άμυνας εμπιστεύτηκε στην τουρκική εφημερίδα Zaman ότι οι ΗΠΑ δεν είναι πρόθυμες να παρέχουν ζωτικής σημασίας τμήματα από τα F-16 στην Τουρκία, σε αντίθεση με τις συμφωνίες που οι δύο χώρες έχουν υπογράψει τα τελευταία χρόνια.

Ο ίδιος ανώτερος αξιωματούχος δήλωσε ότι οι ΗΠΑ καθυστέρησαν την εκπλήρωση των καθηκόντων της που ορίζονται στις συμφωνίες που υπογράφηκαν με την Τουρκία μεταξύ 1987 και 1995 και ότι αυτό έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στον εκσυγχρονισμό των F-16.

Η Τουρκία αντιμετωπίζει πολύ σοβαρά προβλήματα στην προμήθεια ανταλλακτικών και εξαρτημάτων για τα αεροπλάνα, τώρα που οι δεσμοί με το Ισραήλ κετέρρευσαν, με την αμερικανική κυβέρνηση να θέτει κάθε εξοπλιστικό θέμα ενώπιον του Κογκρέσου, έτσι ώστε η έγκρισή του να αποτελεί προϋπόθεση για την πώληση κάθε είδους όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού προς την Τουρκία. Χαρακτηριστό παράδειγμα η προμήθεια εξοπλισμένων ανεπάνδρωτων εναέριων οχημάτων τύπου Reaper.

Τον περασμένο Οκτώβριο οι ΗΠΑ εξέφρασαν την ανησυχία ότι η Τουρκία συμμετείχε σε στρατιωτικές ασκήσεις με την Κίνα, χρησιμοποιώντας μαχητικά αεροσκάφη F-16, αλλά η Τουρκία διαβεβαίωσε την κυβέρνηση των ΗΠΑ ότι τα συγκεκριμένα μαχητικά δεν χρησιμοποιήθηκαν στην άσκηση.

Η Τουρκία αποφάσισε στις 11 Δεκεμβρίου 2009 να εκσυγχρονίσει 165 F-16, και αρκετές ισραηλινές επιχειρήσεις συναγωνίζονταν για να κερδίσουν το πρόγραμμα, μαζί με τις τουρκικές TUSAŞ και Havelsan. Όλα τα σχέδια μεταξύ της Τουρκίας και του Ισραήλ στους τομείς της στρατιωτικής εκπαίδευσης και συνεργασίας πάγωσαν στα μέσα Ιουνίου, μετά τα γεγονότα στο τουρκικό πλοίο Mavi  Marmara στις 31η Μαΐου. Οι δύο χώρες είχαν συμφωνήσει για ένα πρόγραμμα εκσυγχρονισμού αεροπλάνων και αρμάτων, αξίας 757 εκατομμυρίων δολαρίων, αλλά το πόγραμμα αυτό επίσης πάγωσε. Η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε να δώσει την προσφορά του εκσυγχρονισμού σε τουρκικές επιχειρήσεις, μετά την επιδείνωση των τουρκο-ισραηλινών σχέσεων.

Ένα πρόγραμμα εκσυγχροσνιμού 240 εκατομμυρίων δολαρίων δόθηκε σε τουρκικές εταιρείες, αλλά 30% των τμημάτων του αεροσκάφους θα πρέπει να κατακσευαστεί από το αμερικανικό μεγαθήριο Lockheed Martin.

Η Τουρκία μελετά επίσης τη συμμετοχή της στη μεγαλύτερη στρατιωτική κοινοπραξία στον κόσμο που σχεδιάζει να παράγει 3.000 μαχητικά τύπου F-35. Η Τουρκία αναμένεται να αγοράσει 100 F-35 τα επόμενα 15 έως 20 έτη. Η Τουρκία θα μπορούσε να εξετάσει την απόσυρση από το πρόγραμμα.

Η εκτελεστική επιτροπή εξοπλιστικών θεμάτων SSİK, υπό την αιγίδα του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, θα λάβει την τελική της απόφαση τον Απρίλιο. Η SSİK αναζητεί τρόπους για να παράγουν οι τουρκικές βιομηχανίες από κοινού ορισμένα τμήματα των αεροπλάνων F-35, με την αμερικανική General Electric Co και την Rolls-Royce Group, στην Τουρκία.

Η Τουρκία επίσης συζητά την αντικατάσταση των F-16 με το F-35 μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα. Η Τουρκία αναμένονταν να καταβάλει περίπου 11 δισεκατομμύρια δολάρια για 100 F-35. Η κοινοπραξία υπό την αιγίδα της Lockheed Martin, επικαλούμενη την αύξηση του κόστους παραγωγής, ζητά από την Τουρκία επιπλέον 4 δισεκατομμύρια δολάρια για το F-35, αλλά η Τουρκία είναι απρόθυμη να πληρώσει αυτό το ποσό. Δεδομένου ότι ορισμένες χώρες αποσύρθηκαν από το πρόγραμμα, η Τουρκία θα μπορούσε να πληρώσει μέχρι και 25 δισεκατομμύρια δολάρια για το πρόγραμμα.

Η Τουρκία σχεδιάζει την από κοινού παραγωγή πολεμικού αεροπλάνου με τις χώρες του Κόλπου. Η Τουρκία έχει κάνει μια ριζική στροφή πρόσφατα, αποφασίζοντας να παράγει το πρώτο εγχώριο μαχητικό αεροσκάφος, μετά τις πρόσφατες κρίσεις με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.

http://fox2e-mag.blogspot.com