Παναγιώτης Ήφαιστος. Καθηγητής, Διεθνείς Σχέσεις-Στρατηγικές Σπουδές – Πανεπιστήμιο Πειραιώς
Τμήμα Διεθνών-Ευρωπαϊκών Σπουδών
www.ifestosedu.gr info@ifestosedu.gr
www.ifestos.edu.gr info@ifestos.edu.gr
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΘΕΡΜΑ ΤΟ Κο ΗΦΑΙΣΤΟ ΓΙΑ ΤΗ ΤΙΜΗ ΠΟΥ ΜΟΥ ΕΚΑΝΕ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΟΥ ΚΑΙ ΣΕ ΕΚΕΙΝΗ (ΤΕΤΑΡΤΗ) ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΜΙΧΑΛΕΤΟΥ (ΑΝΑΛΥΤΗΣ).
– Συμφωνείτε με τη στάση της χώρας μας, στο θέμα της Λιβύης;
Ας θεωρήσουμε ως δεδομένο ότι, κατ’ ουσίαν, η Ελλάδα δεν διαθέτει αυτό που στην βιβλιογραφία και στην πράξη ονομάζουμε «εξωτερική πολιτική» και πολύ περισσότερο δεν διαθέτει μια Υψηλή Εθνική Στρατηγική. Είναι συνήθως απαθής θεατής του διεθνούς περιβάλλοντος, αντιδρά στα γεγονότα αντί να δρα, δεν αναλύει σωστά το διεθνές σύστημα και γι’ αυτό κανείς δεν πρέπει να περιμένει και πολλά. Στην Λιβύη λοιπόν, σε αντίθεση με την Τουρκία που ελίχθηκε για να επιτύχει το μέγιστο αυτού που η Άγκυρα θεωρεί εθνικό συμφέρον, έσπευσε να συμμορφωθεί με αποφάσεις άλλων στην διαμόρφωση των οποίων δεν συμμετείχε ή συμμετείχε ελλιπώς.
– Ποια είναι η γνώμη σας για την αλλαγή στάσης του Ισραήλ απέναντι στην Ελλάδα. Υπάρχουν θετικές προοπτικές σε αυτή τη νέα προσέγγιση, ή πρέπει να είμαστε ιδιαιτέρως επιφυλακτικοί;
Στην διεθνή πολιτική δεν υπάρχουν μόνιμα συμφέροντα και μόνιμοι φίλοι ή εχθροί αλλά ρευστά συμφέροντα και διαρκείς εναλλαγές φίλων και εχθρών ανάλογα με τα συμφέροντά τους. Σίγουρα η αλλαγή στάση του Ισραήλ ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην περιοχή. Κανείς όμως θα πρέπει να γνωρίζει ότι το Ισραήλ όπως δεν είναι εύκολος αντίπαλος το ίδιο δεν είναι και εύκολος σύμμαχος ή συνεταίρος. Μια ανάπτυξη των σχέσεων οποιουδήποτε είδους –και με το Ισραήλ οι σχέσεις δεν μπορεί να είναι αθώες– απαιτεί δική μας εθνική στρατηγική για τις γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές διαστάσεις των σχέσεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Θα ήταν παράλειψη αν δεν πούμε πως υπό τις περιστάσεις και τα προβλήματα μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας αν εμείς είχαμε στρατηγική τα πράγματα με την Τουρκία ίσως να ήταν πολύ διαφορετικά και τα ζητήματα που αφορούν ζωτικά μας εθνικά συμφέροντα πολύ καλύτερη. Στρατηγική εσωτερικής και εξωτερικής εξισορρόπησης των απειλών δεν μπορείς να έχεις, όμως, όταν στην πολιτική ζωή κατακλυζόμαστε από πολιτικό ανορθολογισμό και λανθασμένες αναλύσεις για το διεθνές σύστημα. Ακόμη, πολλοί έχουν τόσο πολύ κατακυριευτεί από διεθνιστικά σύνδρομα ούτως ώστε όταν ακούνε τον όρο εθνικό συμφέρον παθαίνουν πνευματική αλλεργία.
– Θεωρείτε πιθανό το ενδεχόμενο, οι εξεγέρσεις στον Αραβικό κόσμο και κυρίως αυτή της Συρίας, να πυροδοτήσουν εξελίξεις στο εσωτερικό της Τουρκίας σχετικά με το Κουρδικό ζήτημα;
Στην Μέση Ανατολή όλα συνδέονται με όλα τα άλλα. Οι εξεγέρσεις στην Μέση Ανατολή, εν τούτοις, δεν σημαίνουν μόνο κινδύνους για την Τουρκία αλλά επίσης και ευκαιρίες. Κανείς θα πρέπει να διαβάσει τόσο το Στρατηγικό βάθος όσο και τις Εναλλακτικές κοσμοθεωρίες του Αχμέτ Νταβούτογλου για να κατανοήσει ότι οι Τούρκοι από καιρό ανέμεναν αυτές τις εξεγέρσεις και σχεδίαζαν τον τρόπο που θα μπορέσουν να αυξήσουν την επιρροή τους. Διαβάζοντας αμφότερα τα βιβλία κανείς κατανοεί ότι οι τούρκοι έχουν σχέδιο να καταστήσουν την Τουρκία ηγεμονικό κράτος και ότι η Μέση Ανατολή είναι κομβικό γεωπολιτικό σημείο. Επίσης ότι για να το επιτύχει αυτό, μεταξύ πολλών άλλων, κύριο ζήτημα είναι ο πλήρης έλεγχος της Κύπρου –που ο Νταβούτογλου θεωρεί το σημαντικότερο γεωπολιτικό σημείο του πλανήτη– και η επικυριαρχία στην ζώνη που αρχίζει από την Θράκη, περνάει από το Αιγαίο και φθάνει στην Ανατολική Μεσόγειο. Εδώ και πολύ καιρό τίποτα από ότι κάνει η Τουρκία δεν είναι τυχαίο. Έχει στρατηγική. Ταυτόχρονα, αναλαμβάνει στρατηγικά ρίσκα. Αντί όμως αυτά τα ρίσκα να είναι οι δικές μας ευκαιρίες στο πλαίσιο μιας καλά σχεδιασμένης στρατηγικής, εμείς είμαστε το χαλί πάνω στο οποίο περπατάνε ανεμπόδιστοι οι τούρκοι νέο-ισλαμιστές.
– Πιστεύετε ότι η μετατόπιση ισχύος (της οικονομικής και συνεπακουλούθως και της πολιτικής) από τη Δύση στην Ανατολή, πρέπει να απασχολήσει την Ελλάδα ώστε να αναπροσανατολίσει ως ένα βαθμό και τις συνιστώσες της διπλωματικής της στρατηγικής στα εθνικά της θέματα μεταξύ των άλλων;
Αυτά τα ζητήματα δημιουργούν ανάγκη διαρκών εκτιμήσεων ενός ρευστού στρατηγικού περιβάλλοντος. Απαιτείται να εντάσσονται σε μια λογική και ορθολογιστική ανάλυση του διεθνούς συστήματος, των δικών μας σκοπών και συμφερόντων, των διαρκών ανακατανομών ισχύος και συμφερόντων και σε μια καλά σχεδιασμένη και εφαρμοσμένη στρατηγική. Πες τε μου όμως ποιος θα κάνει κάτι τέτοιο στην Ελλάδα. Άσε που ο ιερός χώρος των κρατικών λειτουργών έχει πλέον ροκανιστεί από μη κυβερνητικούς δρώντες που μπαινοβγαίνουν επηρεάζοντας τις αποφάσεις χωρίς ποτέ να τυγχάνουν του παραμικρού πολιτικού ελέγχου.
– Ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Αχμέτ Νταβούτογλου, έχει χαρακτηρίσει το βιβλίο του «στρατηγικό βάθος» ως ένα αναλυτικό σύγγραμμα, αλλά και ένα στρατηγικό όραμα. Διαβάζοντας κάποιος το βιβλίο του, αντιλαμβάνεται πως ουσιαστικά στοχεύει στην εκμηδένιση της Ελλάδας και της Κύπρου, για να διευκολυνθεί γεωπολιτικά η πρόσβαση της Τουρκίας στην πλούσια σε πλουτοπαραγωγικούς πόρους Μέση Ανατολή. Τι κατά τη γνώμη σας επιβάλλεται να πράξει η χώρα μας, απέναντι στα δικά του σχέδια;
Ήδη ανέφερα κάποια πράγματα για το ζήτημα αυτό. Ο ίδιος ο Νταβούτογλου δήλωσε ότι το «Στρατηγικό βάθος» είναι περίπου η πυξίδα και το εγχειρίδιο της τουρκικής διπλωματίας. Την τελευταία δεκαετία, με τρόπο απαράδεκτο, ανεύθυνο και καταστροφικό ακολουθούσαμε στάσεις που δεν είχαν κανένα νόημα μιας και άλλη είναι η τουρκική στρατηγική από αυτή που ακούαμε τους ηγέτες μας να λένε. Βέβαια, το σύστημα μη κυβερνητικών ιδρυμάτων που για κάποιους περίεργους λόγους αποπροσανατολίζει την ελληνική διπλωματία φρόντισε να διαφθείρει την διαμόρφωση πολιτικής γνώμης στην Ελλάδα και να παρασύρει την ελληνική πολιτική ηγεσία σε απίστευτα ανορθολογικούς προσανατολισμούς. Δεν είναι τυχαίο ότι δεκάδες χιλιάδες έλληνες διάβασαν τα βιβλία του Νταβούτογλου. Είναι επειδή οι έλληνες άρχισα να κατανοούν την αλήθεια και θέλουν να αυτοσυντηρηθούν. Θέλουν να μάθουν την ακριβή θέση της Τουρκίας αλλά και το βαθύτερο νόημα των τουρκικών σκοπών όπως το ξεδιπλώνει ο νυν τούρκους υπουργός εξωτερικών του οποίου οι ιδέες είναι από καιρό η αιχμή των νέο-οθωμανικών αξιώσεων. Δεν είμαι πολιτικός και δεν μπορώ να προσφέρω πρακτικές λύσεις. Λέω μόνο ότι ο καθείς πλέον διαπιστώνει ότι η βαθύτατη κρίση που περνάμε δεν είναι μόνο οικονομική. Η οικονομική κρίση είναι το αποτέλεσμα μιας πνευματικής, κοσμοθεωρητικής, ηθικής και πολιτικής παρακμής. Αν αυτά δεν αντιστραφούν διέξοδος δεν υπάρχει και πολλά δυσάρεστα επέρχονται.
Geopolitics & Daily News 
18 Απριλίου, 2011 στο 16:23
Πολύ σωστά τά λέει ό κύριος καθηγητής. Διακρίνω μιά δυσπιστία [δικαιολογημένη κατά τή γνώμη μου ] γιά τό Ισραήλ. Καί αναφέρει καί αυτό πού έχω πεί καί εγώ σέ σχόλιο μου: ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ ΣΥΝΕΤΑΙΡΟΣ [ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΟΣ ΟΠΟΙΟΣ ΕΧΕΙ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΑΖΙ ΤΟΥ] ΣΥΜΜΑΧΟΣ ΣΕ ΚΑΜΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ. Διότι π.χ. οπλικά συστήματα πού θά αναπτύξεις μαζί του . Στήν επόμενη »κολληγιά» μέ τόν εχθρό σου ΘΑ ΚΑΤΑΛΗΞΟΥΝ ΣΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ. Αυτοί δέν απογείωσαν τήν τουρκική πολεμική βιομηχανία; Καί δέν έχουν κανένα πρόβλημα ίδια τεχνολογία νά »πασσάρουν» καί σέ μάς.. Κατά συνέπεια μέ τούς Αβραμίκους εμπόριο ναί. Αλλά ΣΥΜΜΑΧΊΑ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΜΕ ΚΑΠΟΙΟΝ ΛΑΟ ΠΟΥ ΩΣ ΘΕΟ ΤΟΥ ΠΡΟΣΚΥΝΑ ΤΟ ΧΡΗΜΑ. Άν καί στή συγκυρία αυτή ή βοήθεια τους στό θέμα ΑΟΖ καί εκμετάλλευσης υδρογοναθράκων πολύτιμη. Αλλά πρέπει νά είμαστε προσεκτικοί μήν καταστούν ιδιοκτήτες φυσικών πόρων ΚΑΙ ΕΔΑΦΩΝ! Μελετώντας τήν ιστορία ό λαός αυτός τρέφει απέναντι στόν Ελληνισμό μιά διαχρονική εχθρότητα καί επεκτατικότητα.
18 Απριλίου, 2011 στο 18:23
Έχω μπροστά μου τη συνέντευξη του κ. Παναγιώτη Ήφαιστου.
Κάτι τέτοιες στιγμές, το μαύρο τοπίο της ελληνικής πολιτικής σκηνής που μας πλακώνει υπό το βάρος ανελέητων δικών μας λαθών ( ελλήνων της εργασίας και όχι της εξουσίας) ως εκχωρούντες των δικαιωμάτων μας να αποφασίζουμε για την ύπαρξη του ελληνισμού ως έθνους, σε κοσμοπολίτες της πολιτικής και εξ αυτού υπόδουλους στην πολυπολιτισμική, δήθεν, αστερόεσσα, λέμε πως δεν μπορεί, υπάρχει χρόνος… ακόμα.
Και πράγματι, πως θα ήταν η εξωτερική μας πολιτική εάν στη θέση του κ. Δρούτσα και του αγνώστου προελεύσεως επιτελείου του ήταν Έλληνες της συνειδησιακής εμβέλειας του κ. Παν. Ήφαιτου; Και πως θα χαρακτηρίζαμε, τότε, το περιβόητο «Στρατηγικό Βάθος» του κ. Νταβούτογλου, αν όχι μισανθρωπίας ανάγνωσμα λόγω της επιθετικής στρατηγικής του εναντίον χωρών και λαών, μπροστά στα κείμενα ελλήνων επιστημόνων τα οποία γράφονται με της επιστημονικής σκέψεις τα εργαλεία, αλλά για να υπερασπίζονται πατρίδες αν, όχι συμβόλαια παγκόσμιας ειρήνης των εθνών;
Να συμφωνήσω με εκείνους που προσυπογράφουν πως η καλύτερη άμυνα δεν είναι πάντα τα οπλικά συστήματα, αλλά η οπλισμένη σκέψη, που ακόμα κι όταν χρησιμοποιεί τα πρώτα από άμυνα, θέτει «κόκκινες γραμμές».
Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Λουκά για τη συνέντευξη.
19 Απριλίου, 2011 στο 10:12
Πολύ φοβάμαι ότι η Ελλάδα σε συνθήκες ειρήνης που θα διαρκέσουν μακροπρόθεσμα, δεν έχει καμία ελπίδα απέναντι στην Τουρκία, πρώτα από όλα λόγω δημογραφικού.
21 Απριλίου, 2011 στο 23:40
Αγαπητέ Σιδηρούντιε θίγεις τήν ουσία τού ουσιαστικού κινδύνου πού διατρέχει ό Ελληνισμός στίς μέρες μας. Συμφωνώ απολύτως μαζί σου ότι άν τό ελάχιστο σύντομο σχετικά χρονικά διάστημα κυλήσει ΄σέ συνθήκες ρουτιάρικης ειρήνης. Ό χρόνος δουλεύει εναντίον μας καί υπέρ τών τούρκων στό δημογραφικό. Ό πληθυσμιακός μαρασμός μάς κατατρώει σιγά-σιγά μέ τό καρκίνωμα τής υπογεννητικότητας. ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΜΕΓΑΛΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΟΥ ΘΑ ΑΝΑΤΡΕΨΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΩΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΕΛΛΗΝΙΔΩΝ : ΑΣΤΟ ΓΙΑ ΑΡΓΟΤΕΡΑ ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΝΑ ΓΛΕΝΤΗΣΟΥΜΕ ΠΡΩΤΑ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ! Προωθείται βεβαίως ή αντίληψη αυτή και από τό εκάστοτε γκουβέρνο μας. Απότοκος τής καταναλωτικής ιδεολογίας μας. Υπό κανονικές συνθήκες σέ κράτη μέ σοβαρές δομές μέ τό θέμα ασχολείται ή πολιτεία. Εδώ τά τζιμάνια οί πολιτικάντηδες ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΝ ΤΟΥΣ ΠΟΛΥΤΕΚΝΟΥΣ! Γι αυτό λοιπόν δέν ντρέπομαι νά τό : ΠΙΣΤΕΥΩ ΜΟΝΟ ΤΑ ΕΠΕΡΧΟΜΕΝΑ ΔΕΙΝΑ ΚΑΙ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ [ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΕΝΙΑ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΑ, Γ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ] ΘΑ ΜΑΣ ΣΥΝΕΦΕΡΟΥΝ ΣΑΝ ΛΑΟ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΑΞΙΕΣ ΚΑΙ ΔΟΜΕΣ] ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΑΣΩΘΟΥΜΕ ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΗΛΑΔΗ. Είναι ή εφαρμογή τής παροιμίας : »ουδέν κακό αμιγές καλού» . Μπορεί νά σόκαραν οί απόψεις μου καί εσένα καί πολλούς άλλους. Αλλά βλέπεις εσύ καμμία λύση ; Έχεις κάποια άλλη άποψη;